توصیه‌هایی برای غذا خوردن کودکان بد غذا و کم غذا

وقتی که کودک از غذا خوردن اجتناب می‌کند، والدین نگران می‌شوند که در ادامه راه حل های برای مقابله با این مشکل بیان می شود. همه متخصصان اطفال می‌گویند: بهترین راه حل، نشان دادن کمترین حد ممکن نگرانی است، با این حال کار آسان نیست. قبل از این که بگویید فرزندتان "بد غذا است" یا بدتر "مشکل تغذیه ای دارد"، تمام این موارد را بررسی کنید. یافته‌های تحقیقاتی نشان می‌دهند که حدود ۲۰ درصد از والدین می‌گویند کودکان۲ تا ۵ ساله آنها بدغذا هستند. این بچه‌ها یک روز می‌گویند به‌هیچ‌وجه حاضر نیستند سبزیجات بخورند و هنوز هفته بعد نرسیده می‌گویند که طعم غذاهای گوشتی را هم دوست ندارند. بیشتر بچه‌ها سرانجام از این وضعیت عبور می‌کنند اما والدین در این دوران چطور باید با بچه‌ها کنار بیایند؟ به نظر متخصصان، اولین گام برای مقابله با این مشکل، پی بردن به دلیل این بدغذایی و ایرادگیری در مورد غذاها است.

قبل از این که بگویید فرزندتان "بد غذا است" یا بدتر از آن "مشکل تغذیه ای دارد"، تمامی این موارد را بررسی کنید.

طعم غذا برای کودک تهوع‌آور است

به‌طور کلی، کودکان ذاتا به طعم‌های شیرین علاقه‌مند هستند چون مراحل رشد را با سرعت زیادی پشت سر می‌گذارند و طبیعتا به مواد غذایی سرشار از کالری نیاز دارند. به‌علاوه، یک‌چهارم افراد دارای ژنی هستند که آنها را در برابر طعم‌های تُند و تیز حساس‌تر می‌کند. بنابراین، ممکن است که دلیل تنفر کودک شما از کلم بروکسل یا گل‌کلم همین حساسیت ژنتیکی باشد.

راهکار: کلم بروکلی یا گل‌کلم را سریعا از برنامه غذایی حذف نکنید بلکه شیوه‌های پختن و آماده‌سازی آنها را تغییر دهید و مثلا قالب‌هایی مانند سوپ، سالاد و پوره را امتحان کنید. تحقیقات نشان داده‌اند که بعضی کودکان قبل از اضافه کردن یک ماده غذایی جدید به برنامه همیشگی‌شان باید آن ماده غذایی را بین ۵ تا ۱۰ بار امتحان کنند. ترکیب کردن مواد غذایی چالش‌برانگیز با مواد غذایی محبوب کودک نیز راهکار مناسبی برای ترغیب کردن او به خوردن غذاهای تازه است.

کودک گرسنه نیست

سرعت رشد و تکامل کودک بعد از حدود ۲ سالگی نسبت به قبل از این دوران ضعیف‌تر می‌شود. بنابراین، ممکن است که کودک در بعضی روزها برای غذا خوردن اشتها نداشته باشد. تا زمانی که رشد وزنی و قدی کودک طبق برآوردهای پزشکی پیش برود، نباید از بدغذایی گاه‌به‌گاه کودک نگران شوید. پس حتما شرایط این رشد و تکامل را تحت نظر پزشکان پیگیری کنید. از سوی دیگر، کودکانی که زیادی نوشیدنی یا میان‌وعده می‌خورند، ممکن است نسبت به خوردن وعده غذایی اصلی بی‌میل شوند. پس اگر کودک یک ساعت مانده به ناهار، یک بسته بیسکویت همراه با آبمیوه بخورد، طبیعتا موقع ناهار گرسنه نخواهد بود.

راهکار: برنامه غذایی کودک باید دارای ۳ وعده غذایی اصلی و ۳ میان‌وعده باشد. پایبندی به این برنامه به کودک کمک می‌کند تا برای خوردن وعده‌های غذایی اصلی اشتهای کافی داشته باشد. بنابراین، اگر کودک شما هیچ برنامه غذایی مشخصی ندارد و کاملا بی‌رویه تغذیه می‌کند، ریشه بدغذایی او را باید در همین بی‌برنامگی جست‌وجو کنید.

کودک می‌خواهد استقلال خودش را به‌دست بیاورد

بسیاری از والدین می‌دانند که کلمه «نه» از کلمات محبوب کودکان نوپا، خصوصا در اوقات غذا خوردن است. حتی تلاش کودکان برای دور کردن ظرف غذا از جلوی خودشان و پس زدن دست والدین، شیوه‌ای برای تجربه کردن احساس کنترل بر زندگی شخصی است. به‌گفته متخصصان، این حالت را باید یکی از جنبه‌های طبیعی رشد و تکامل انسان بدانید و در برابر آن موضع نگیرید.

راهکار: هرگز اوقات غذا خوردن را به جنگ قدرت تبدیل نکنید. پس نباید به کودک دستور بدهید که حتما نخودها یا بروکلی کنارمانده را بخورد، چراکه ممکن است خودداری او از خوردن بعضی از مواد غذایی به‌منظور اعلام استقلال خودش به والدین باشد. فشار آوردن به کودک یا چانه‌زنی با او نیز راهکار مناسبی نیست. پس به او نگویید که اگر فلان ماده غذایی را مصرف نکند، هیچ دسری به او نخواهد رسید. کودک در چنین مواقعی باید برای تصمیم‌گیری آزادی اختیار داشته باشد و شما فقط باید مزیت‌ها و ویژگی‌های مثبت مواد غذایی را برای او توضیح دهید.

کودک به بیماری خاصی مبتلاست

این قضیه رایج نیست اما بعضی کودکان واقعا به‌دلیل مبتلا بودن به بیماری نهایتا بدغذا می‌شوند. اگر به نظر می‌رسد که کودک بیش از حد نسبت به غذا خوردن استرس و اضطراب دارد یا اغلب اوقات نمی‌خواهد سر میز غذا حاضر شود، والدین باید این حالت را یکی از نشانه‌های خطر تلقی کنند. ممکن است که کودک به آلرژی غذایی مبتلا باشد یا حتی به اختلال پردازش حسی که با اختلال مغزی در تفسیر داده‌های حسی همراه می‌شود.

راهکار: حتما با یک متخصص کودکان مشورت کنید. ضمن این‌که باید همه رفتارها و نشانه‌هایی که در کودک دیده‌اید را بدون کم‌وکاست با پزشک در میان بگذارید. پس باید به‌خوبی وضعیت کودک را تحت نظر داشته باشید تا بتوانید بهترین و کامل‌ترین اطلاعات را به دست پزشک برسانید.

۶ توصیه داریم که می‌توانند به شما کمک کنند.

1 * باید بدانید که شرایط، نقش بسیار مهمی بازی می‌کند .

دلایل کاملاً منطقی متعددی وجود دارند که یک کودک به دفعات، از غذا خوردن امتناع کند:

* وعدۀ قبلی غذایش خیلی حجیم بوده است .

* در بین وعده های غذایی، چیزهای زیادی می‌خورد .

* او خسته یا مضطرب است، مثلاً شب‌ها .

* او در حال گذار از یک دوره‌ای است که کمتر رشد می‌کند، بنابراین نیاز کمتری به خوردن دارد .

۲ * استفاده از تمام جایگزین‌ها

نگرانی عمده والدین این است که چون فرزندشان از خوردن غذا یا خوردن برخی مواد غذایی خودداری می‌کند، تمام مواد مغذی را که بدنش نیاز دارد دریافت نکند. این نگرانی کاملاً بی‌مورد است؛ کودکان نمی‌گذارند که از گرسنگی بمیرند... اما برای اینکه شما خاطر جمع شوید، چند پیشنهاد داریم که می‌توانید در صورت لزوم آنها را جایگزین غذای کودکانتان کنید:

* سوپ، مواد خام یا پوره ها به جای سبزیجات پخته

* کمپوت یا آب میوه ها به جای خود میوه .

* ماست، پنیر یا دیگر لبنیات به جای شیر .

* تخم مرغ، لبنیات یا حبوبات به جای گوشت .

۳ * کمی سرسخت بودن

اگر فرزندتان مثلاً از خوردن سبزیجات امتناع می‌کند، در تمام وعده‌های غذایی این مواد را برایش آماده کنید اما بقیۀ غذا را تغییر دهید: برای مثال گراتین گل کلم و ماهی، یا به همراه گوشت یا سیب زمینی و... اغلب باید در بیش از ده مورد، یک مادۀ غذایی را به کودک بدهید، تا آن را قبول کند. اگر آن مادۀ غذایی را با خوراکی‌های دیگر همراه کنید، شانس خود را بالا برده‌اید .

۴ * جدا کردن یا مخلوط کردن؟

گوش به زنگ فرزندتان باشید و سعی کنید او را بشناسید. بعضی بچه‌ها در برابر روش پوشش مقاومتی نشان نمی‌دهند، در این روش تکه‌های سبزیجات و غذاهایی را که دوست دارد را به چیزهایی که به طور عادی دوست ندارد، اضافه می‌کنید. اما بعضی دیگر می‌خواهند چند لقمه از سبزیجات بخورند اما از خوردن چیزهای دیگری که با آن مخلوط شده، امتناع می‌کنند. تا قبل از اینکه منوی غذای خانوادگی‌تان مختل شود، سعی کنید آن را به دست بگیرید و جلوی خراب شدنش را بگیرید.

۵ * جلوی هرزه خوری فرزندتان را بگیرید

بچه‌ها مثل همه بزرگترها نباید هرزه خوری کنند، اما نه به خاطر اینکه ممکن است مثل بزرگترها اضافه وزن پیدا کنند، به این علت که هرزه خوری ممکن است جلوی اشتهای کودک را بگیرد. بنابراین از دادن خوراکی در بین وعده‌های غذایی به کودک خودداری کنید، خصوصاً برای تشویق کردن، آرام کردن یا دلداری دادنش .

۶ * شروع کردن با مهم ترین‌ها

فرزند شما یک سری الویت‌های غذایی دارد و دنبال خوراکی‌هایی می‌گردد که بیشتر ترجیح می‌دهد نسبت به آنهایی که کمتر دوست دارد، و این کاملاً طبیعی است. اما این وضعیت نباید تا آنجا پیش رود که کودک فقط از یک گروه غذایی، تغذیه کند. بنابراین سبزیجات ( یا مواد غذایی دیگر را که کودک عموماً از خوردن آن خودداری می‌کند ) را در اول وعدۀ غذایی به او بدهید. گرسنگی اش بقیه جریان را پیش می‌برد!