یُد:
ید یک عنصر طبیعی مورد نیاز برای زندگی است که باید به طور روزانه مصرف شود. گواتر حداقل اختلالی است که در اثر کمبود ید به وجود میآید. بزرگی غده تیروئید را گواتر مینامند. فرد مبتلا به گواتر فعالیت کمتری نسبت به افراد طبیعی دارد. اختلالات مهم دیگری که در اثر کمبود ید بروز میکند ، عقب ماندگیهای جسمی و ذهنی، اختلالات عصبی و روانی، مرده زایی، لوچی چشم، کر و لالی میباشد. ید به خصوص در اوایل کودکی، بلوغ، حاملگی و شیردهی بیشتر مورد نیاز است و دریافت مقدار کافی از آن اهمیت حیاتی دارد. کمبود ید موجب کاهش قدرت فراگیری کودکان میشود.
پیشگیری از کمبود ید:
اکثر اختلالاتی که در اثر کمبود ید به وجود میآیند دایمی و غیر قابل برگشت می باشند. مهمترین کاری که شما میتوانید انجام دهید پیشگیری است. بهترین روش برای پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید استفاده از نمکهای یددار است.
ویتامین D :
ویتامین D در تنظیم جذب و متابولیسم کلسیم نقش حیاتی دارد. با توجه به اینکه دانش آموزان در سنین رشد هستند کمبود ویتامین D باعث اختلال در جذب کلسیم شده و درنهایت میتواند رشد استخوانی را مختل کند. مهمترین منبع تامین ویتامین D قرارگرفتن در معرض تابش نور مستقیم آفتاب است. تشویق دانش آموزان به ورزش و بازی در فضای باز و استفاده از نور خورشید موجب میشود که ویتامین D آنها تامین شود .
کلسیم:
کلسیم نه تنها برای استحکام دندانها و استخوانها بلکه برای رشد استخوانهای جدید ضروری است. دریافت کافی کلسیم از برنامه غذایی روزانه در سنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراکم طبیعی استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی حائز اهمیت است. شیر و لبنیات مهم ترین منابع تامین کلسیم هستند. مصرف نوشابه های گازدار همراه غذا می تواند منجر به اختلال و کاهش در جذب کلسیم غذا شود. بستنی های تهیه شده با شیر پاستوریزه ، نان و پنیر به همراه انواع سبزی و یا گردو میان وعده هایی مناسب برای تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز کودکان مدرسه است.
ویتامین C :
ویتامین C به عنوان نگهدارنده بافتهای همبند بدن مانند لثه، پوست و ... میباشد و به عنوان افزایش دهنده جذب آهن، بالابرنده مقاومت بدن در مقابل عفونتها و التهابات نیز عمل میکند. ویتامین C در میوهها و سبزیجات تازه به مقدار زیادی وجود دارد. این ویتامین نسبت به حرارت و هوای آزاد حساس است و از بین میرود ، بنابراین حرارت دادن منابع این ویتامین (مثلاً در مربا کردن میوهها و سرخ کردن سبزیجات) منجر به از دست رفتن بخش عمده ویتامین C آنها میشود. نیاز به این ویتامین را به راحتی میتوان با قرار دادن مقدار کافی سبزی و میوه تازه در رژیم غذایی روزانه تامین کرد. آب میوههای آماده که در بازار فروخته میشوند حاوی مقدار کمی از این ویتامین هستند و نمیتوان روی آنها به عنوان منبع این ویتامین حساب کرد .
روی:
از نقشهای این ماده معدنی در بهبود روند رشد و سیستم ایمنی بدن میباشد، بنابراین در افراد در حال رشد مانند کودکان و نوجوانان و نیز زنان باردار و شیرده بسیار حائز اهمیت است. همچنین روی برای تکامل دستگاه تناسلی به خصوص در پسران نقش مهمی دارد .
علائم کمبود روی شامل کوتاهی قد ، کوچکی اندامهای تناسلی و کم خونی خفیف میباشد. یک از علل کمبود روی مصرف غذاهای حاوی غلات تصفیه نشده بالا و نان تخمیر نشده است. علائم دیگر کمبود روی شامل کاهش بینایی ، تأخیر در بهبود زخم، جراحات پوستی و کاهش مقاومت بدن در مقابل بیماریها میباشد .