سالاد الویه یا الیویه (Салат Оливье) که بسیاری آن را به نام سالاد روسی و برخی هنوز با نام الویه می شناسند، داستانی پر رمز و راز دارد و مشخص نیست آشپزی که دستور پخت آن را ابداع کرده فرانسوی، سوئیسی یا بلژیکی بوده؛ اما در حقیقت گفته می شود این آشپز (لوسیان اولیویه) به زبان فرانسوی صحبت میکرده و یک متخصص در غذاهای فرانسوی بوده است.
در سال ۱۸۶۰ میلادی لوسیان اولیویه یک رستوران گران قیمت در مسکو افتتاح کرد و سالاد محبوبی را ارائه داد که یک ترکیب شامل مواد غنی با سس ویژه بود، با طعمی فوق العاده که طرفداران بسیاری داشت. دستور آماده سازی این سالاد پرطرفدار را هیچکس نمیدانست و سرآشپز لوسیان الیویه برای این که دستور مخفی بماند یک اتاق جداگانه در آشپزخانه داشت که ورود به آن برای عموم ممنوع بود، بنابراین او در این اتاق مخفیانه این سالاد خوشمزه را آماده می کرد و هیچکس نمی توانست به دستورپخت آن دسترسی پیدا کند. این سالاد آنقدر معروف شد که تزار الکساندر دوم هم آن را تست کرد، در سال ۱۸۸۳ لوسیان اولیویه درگذشت و راز دستور آماده سازی سالاد خود را به هیچ کس نگفت. حتی یکی از دستیاران او ایوان ایوانف (Ivan Ivanov) روزی به اتاق خصوصی اولیویه میرود همه چیز را روی میز میبیند، در آن زمان راز سالاد جلوی چشمان ایوانف بود اما نمیدانست به چه مقدار باید مواد را باهم ترکیب کند، به همین دلیل رستوران لوسیان اولیویر بعد از چند سال در ۱۹۰۵ میلادی برای همیشه بسته شد.
سالاد الویه غذای اعیان یا طبقه متوسط؟
سالاد الویه ابداعی لوسیان اولیویر غذای طبقه مرفه جامعه بود، دلیل آن این بود که سالاد الیویه از کنار هم قرار گرفتن مواد غذایی منحصر به فرد و البته گران قیمتی تهیه می شد که بیشتر در دسترس ثروتمندان بود و همچنین سالاد الویه در آن زمان در ظروف خاص و زیبایی سرو می شد. سالاد اولیویه می توانست تا ۱۰۰ نوع مواد مختلف را شامل شود که از جمله این مواد میتوان به: خرچنگ، خاویار، گوشت گوزن و آهو، قرقاول و سایر گوشت های گران قیمت اشاره کرد. در میان مواد تشکیل دهنده سالاد اولیویه ترشی و سیب زمینی با برش هایی به شکل قطعات کوچک ریخته می شد و درنهایت سس که راز اصلی تهیه این سالاد بود به این مخلوط اضافه می شد و در اطراف آن سبزی ها گذاشته می شد که طعم خوبی به سالاد می داد. سالاد اولویه آن قدر معروف شد که به سرعت به سایر کشورهای جهان هم صادر شد و بین مردم سایر کشورها نیز طرفداران سرسخت بسیاری پیدا کرد، میزان محبوبیت این غذا به قدری در بین افراد مختلف بالا رفت که برای در دسترس بودنش مواد تشکیل دهنده آن را که گران قیمت بود با مواد غذایی ارزان قیمتتر جایگزین کردند، بنابراین این غذای خوشمزه و پرطرفدار که زمانی مختص طبقه اشرافی جامعه بود با تغییراتی تبدیل به غذایی اقتصادی و مناسب تمام اقشار جامعه شد. الویه امروزی شاید دیگر همانند گذشته غذای گران و پرهزینهای نباشد اما قطعا به عنوان یک وعده غذایی اصلی خوشمزه میتوان از آن در هر مجلسی استفاده نمود.